Het Sauerland bestaat nog niet lang in zijn huidige vorm; na de tweede wereld oorlog kwam het grootste deel van het Sauerland bij Nordrijn-Westfalen. Het gebied is nu omringd door het Bergse Land, het Ruhrgebied, Waldeck en in het zuiden het Rothaargebied. Het Sauerland is een wandelgebied bij uitstek. Wij kozen oor wandelen in Willingen en Schmallenberg.
Rothaargebergte
Het Rothaargebergte is de grootste toeristische trekpleister van het Sauerland; en dan met name de skigebieden Winterberg en Willingen. Maar je vindt hier ook de stuwmeren Mohnensee, Biggensee, Hennensee en Diemelsee. En ook diverse grotten en mijnen zijn bezienswaardigheden. Dit, en de gunstige ligging van slechts 3,5 uur rijden, tesamen met een uitgebreid wandelroutenetwerk maakt het een uitstekende uitvalsbasis voor een lang weekend stiefelen door de natuur. Op naar een paar dagen wandelen in het Sauerland; in Willingen en Schmallenberg
Kerstmarkt Dortmund
Maar eerst bezoeken we de kerstmarkt in Dortmund. Een mooie stop onderweg vanuit Nederland naar het Sauerland. Hier staat de allergrootste kerstboom van Europa. Hij is opgebouwd met honderden bomen. Kaarsenlampjes erin van 3 meter hoogte en als piek een kerstengel van 2,5 meter hoog. De markt bestaat uit heel veel eettentjes en ook nog wat leuke kraampjes met kleding, huisdecoratie en kerstaccessoires. Ik ben geen marktfan, maar als je rond lunchtijd gaat dan kun je je buikje goed vullen met allerlei Duitse lekkernijen!
Willingen
Vanuit Dortmund nog is het nog 1uur en twintig minuten naar Willingen. Wij verblijven in gasthof Sonnenhof. Een betaalbaar hotel (****) waar uitsluitend ontbijt geserveerd wordt. Het hotel ligt ongeveer 3 km buiten de bebouwde kom, dus alleen met eigen vervoer is dit een aanrader. Wij krijgen een upgrade naar een appartement omdat ik om een bureau had gevraagd. Ik weet dus niet hoe de standaard kamers eruit zien. Maar het appartement is een aanrader! Het ontbijt is een uitgebreid buffet met typisch Duitse vleeswaren en Duits brood, zoals kaiserbrötchen. De ruimte waar het buffet geserveerd is echter wel te klein voor het aantal kamers dat Sonnenhof heeft. Het is er een drukte van belang.
Hoofdstraat
We lopen naar Willingen. Dat is een mooie wandeling langs de beek naar het centrum. Met 40 minuten spazieren ben je er. Willingen heeft een lange kronkelende hoofdstraat waar je allerlei horeca vindt en ook kledingwinkels voor elk budget. De gasten die hier verblijven in december zijn net als wij op zoek naar gezelligheid, al dan niet gecombineerd met skiën of wandelen.
Het skigebied is voor de beginnende skiër. Voldoende ‘idiotenheuveltjes’ en een paar rode pistes. Ook is er een skischans, de Mühlenkopfschanze. Het skipubliek in Willingen bestaat vooral uit jonge gezinnen en het wandelpubliek uit stellen op middelbare tot hoge leeftijd.
Als wandelaar zou ik ook hotel Upländer Hof (***)in Schwalenfeld of het Sauerlanderhof (****)in het centrum van Willingen aanraden. Familiebedrijven met betrokken medewerkers. Dat zie je en dat hoor je ook als je met andere gasten spreekt die er al hun 16de kerst doorbrengen!
Wandelnetwerk
Wij bezoeken de plaatselijke Toeristen Information en ontdekken zo dat er meer straten zijn in Willingen. Het informatiecentrum zit in een smakeloos multifunctioneel gebouw, waarin ook de bioscoop is gevestigd. We kunnen er op vertoon van de gästekarte een gratis wandelkaart krijgen van Willingen en omgeving. De kaart en het hele netwerk is heel duidelijk aangegeven, iedere paar honderd meter een keurig bordje. Let wel op de hoogtemeters die op de kaart worden aangegeven! Voor je denkt; 6,7 km das 1.5 uur. Nou hier dus niet.
Regent het, en dat deed het tijdens ons verblijf continu, dan is een bezoek aan de mijn Christine zeker een aanrader. Deze oude Leisteenmijn is te bezoeken inclusief rondleiding voor € 4,50 per persoon. De rondleiding is 40 minuten, dat houdt het voor iedereen leuk. De mijn is al sinds 1971 gesloten, na 100 jaar trouwe dienst. Wel zie je de leisteen nog terug in diverse gevels in het Sauerland. Andere musea in Willingen zijn het Heimatmuseum, over het leven in de regio door de jaren heen, en het Oldtimermuseum. Of breng een bezoek aan de Willinger bierbrouwerij of de glasblazerij.
Tijdens ons verblijf is door de regen alle sneeuw verdwenen. Supersneu natuurlijk, als je hier komt om te skiën. Wandelen kun je hier echter als de beste! En voor de kinderen is er ook nog voldoende ander vertier: avonturengolfbaan, zomer rodelbaan, schaatshal. 3d blacklightgolf en een klimhal.
Schmallenberg
Ook wel sokkenstad. Beroemd om zijn sokkenfabriek Falke. De meeste wintertoeristen komen hier echter als uitvalsbasis voor Winterberg.
Deze middelgrote stad kreeg in 1244 stadsrechten en werd een Hanzestad in de dertiende eeuw. Bij de grote stadsbrand in 1822 bleven slechts 20 huizen overeind.
Een nieuw ‘Schmallenberg’ werd gebouwd. Een strak geometrische indeling van het centrum met twee paralelle hoofdstraten is het gevolg. Er is een leuke historische wandeling gemaakt die je wijst op de bewaarde pareltjes. En bewonder ook de abdij van Grafschaft, in de benedictenabdij uit 1072 bevind zich ook een museum.
Fachwerkhäuser
Diverse vakwerkhuizen ook hier aan de route. Deze typische witte houtskeletbouwhuizen zie je veel in het Sauerland. De huizen zijn altijd wit en de balkenstructuur zorgen voor het vakjes uiterlijk. Traditioneel met leistenen dakpannen erop.
Wij aten er in restaurant Stoffels. Typisch Duitse keuken met dito aankleding. Vriendelijke bediening. Aanrader.
Aan het einde van de hoofdstraat vind je een voormalige postkoetshouderij. De familie Stormann, nu 8ste generatie, exploiteert hier een 4sterren hotel en restaurant. En verderop, naast de golfbaan, exploiteert de familie Deimann een reusachtig 5sterren hotel, waarmee Schmallenberg op de kaart is gezet.
Gasthof Walhalja
Wij verblijven echter bij Jaap en Walla in Gasthof Walhalja(**). Een bikershotel, want Jaap is fan van de motorsport. Het eenvoudige gasthof heeft alle ingrediënten die kneuterigheid omschrijven: van ouderwetse washandjes, badmatten, gedateerde behangetjes en schoenlepels op de kamer. En allerhanden snuisterijen in de tuin en de ontbijtzaal. Overal waar je kijkt ontdek je iets nieuws. Jaap en Walla zelf zijn uiterst vriendelijk en behulpzaam. Wil wilden knus en kneuterig. In Gasthof Walhalja hebben we dat gevonden.
Langs de Lenne
We gaan weer aan de wandel. In dit gebied kun mooi wandelen langs de Lenne. Deze rivier is 128,2 kilometer lang en daarmee de grootste zijtak van de Ruhr. We bezoeken ook nog de bron van deze rivier op de hoogste berg, de Kahlen Asten (830m).
Ook hier zijn de routes keurig aangegeven: zowel in kilometers als in hoogtemeters. Het is een bosrijk gebied. Hier komen veel van onze kerstbomen vandaan.
Ik zou het gebied wel aanraden aan de geoefende wandelaar, want de gemiddelde route is tussen de 11 en 16 kilometer met een hoogteverschil van 300 meter.
Oberkirchen
Bezoek ook zeker Oberkirchen, naast Schmallenberg, bekend om haar mooie en verzorgde vakwerk- en leisteenhuizen. We zijn meerdere keren langs de grote kerk en door de prachtige straten gereden.
Stuwmeer Hennesee
Op de weg terug nemen we nog even een kijkje bij de Hennesee. Één van de stuwmeren die het Sauerland rijk is. In de zomer is dit een populair recreatiegebied. Nu, in de winter, is het er uitgestorven. Het populairste hotel, de Hennemerdamm is zelfs gesloten van 20 december tot 2 januari. We wandelen er over de indrukwekkende dam op 38 meter hoogte. Het bezoekerscentrum is ook dicht. Dat is jammer want ik had graag het drukleidingen gangenstelsel gezien dat onder de dam ligt en waardoor het water via de Henne naar het Ruhrgebied afgevoerd. In de winter zou ik de stuwmeren overslaan.
Meer lezen over Duitsland blogs? Lees hier mijn Berlijn blog.
En als je ook een keer met mij op reis wilt, maak dan hier je interesse kenbaar!
