Ithaka is een langwerpig eiland naast Kefalonia met een oppervlakte van 96km2 en 3200 inwoners. Het bestaat uit het Noordelijke deel met als belangrijkste plaats Stavros en het zuidelijke deel met hoofdstad Vathy.
De grond is moeilijk te bewerken voor landbouw en daarom werd er gekozen voor de geringe productie van wijn, rozijnen, olie en kruiden. Daarnaast hebben de inwoners zich op de scheepvaart toegelegd. De Thiaken, zoals de inwoners van Ithaka zichzelf noemen, werden veelal bemanningsleden op de handelsschepen. Ithaka is ook uitsluitend via zee bereikbaar, want er is geen luchthaven.
Odyseus
Ithaka dankt zijn bekendheid aan Odyseus, koning van het eiland, en hoofdpersoon in het gedicht van Homerus. Odyseus was getrouwd met Penelope en samen hadden zij een zoon: Telemachus. In de Trojaanse oorlog bedacht Odyseus het paard van Troje en versloeg daarmee het Trojaanse volk. Het duurde echter nog 10 jaar tot hij terug zou keren naar Ithaka. En al die jaren bleef Penelope hem trouw.
Hoofdstad Vathy ligt in een diepe inham, die een natuurlijke haven vormt. Hierin ligt een microscopisch klein groen eilandje, Lazaretto, met daarop het kerkje van Sotiras de redder. Na de aardbeving in 1953 werd Vathy opnieuw opgebouwd op typische Ionische wijze; met rode dakpannen op gebouwen van 1 of maximaal 2 verdiepingen en met indigo geschilderde deuren waardoor een schilderachtig stadsbeeld ontstaat, dat in 1982 als beschermd gebied werd verklaard.
Op het centrale plein van Vathy vind je het opvallendste sculptuur van het eiland gemaakt door de Ithaakise beedhouwster Korina Kassianou. Het stelt Odysseus voor op twee manieren; in de ene staat hij rechtop en kijkt naar zee, op het onderste deel zie je hem gebogen, uitgeput en gekweld door tegenslagen met een roeispaan in zijn hand.
Vathy
Andere bezienswaardigheden in Vathy zijn het herenhuis Drakoulis. Het is een neoklassiek herenhuis met twee verdiepingen van de familie Drakoulis. Nu lijkt het leeg te staan en is toe aan een opknapbeurt.
Vathy heeft bovendien twee kleine musea. Het scheepvaart museum en het archeologisch museum. Wij bezochten het archeologisch museum. Een museum met vondsten van opgravingen zoals munten, kannen en vazen. Vooral de munten met beeltenissen van Odusseus vond ik heel bijzonder.
Het museum is gratis. Je krijgt bij binnenkomst een kaartje waar dat op staat, dat je bij de controle kunt inleveren 😊
Vathy is echt beeldschoon. Het is geen mondaine badplaats. Het is een gastvrij ouderwets havenplaatsje. Hier geniet je van een kop koffie op de kade met uitzicht op de zeilboten. Vathy heeft een paar kleine elegante hotelletjes en huizen die te huur zijn. Hier geniet je van een wandeling door de kleine authentieke straatjes met het gezellige dorpsplein dat uitzicht geeft op de nostalgische klokkentoren van de bisschoppelijke kerk.
Stavros
Stavros ligt op een kruispunt van wegen. De strategische ligging met aan alle kanten uitzicht op zee maakte dat het goed te verdedigen was tegen aanvallen van piraten.
In het centrum van Stavros in een klein parkje vind je een maquette van het paleis van Odysseus. Architect Mazzali heeft aan de hand van beschrijvingen van Homerus en archeologisch onderzoek dit model met troonzaal, koninklijke verblijven, werkplaatsen en poorten gemaakt. Ook zien we hier het borstbeeld van Odysseus, met het opschrift: “gezegend zij Odysseus”.
Op de plek Agios Anthanasios, ook bekend als de school van Homerus bevindt zich de belangrijkste archeologische vindplaats van Ithaka ( op ongeveer 2 km van het centrum van Stavros) . Hier heeft de universiteit van Ionnina het gebied vanaf 1990 onderzocht. Aan de hand van hun bevindingen neigen archeologen er steeds meer toe dat hier inderdaad het Homerische paleis van Odysseus heeft gestaan.
Volgens Homerus voorzag een bron het paleis van Odysseus van water. Het paleis heeft enorme afmetingen en moet 2 verdiepingen hebben gehad. De trap in de rots uitgehouwen is nog duidelijk zichtbaar. Evenals een toren en de verspillende zalen en koninklijke ruimten. Wij bezochten de historische plaats met een gids, dat is wel aan te raden. Het is namelijk een gratis toegankelijke vindplaats met weinig informatie. De maquette in het dorp is je enige leidraad.
Teruggekomen in het centrum van Stavros kun je een goede Griekse maaltijd gebruiken. Bovendien heb je uitzicht op de Bijzantijnse kerk van de Sotiras, de redder die op 5 en 6 augustus haar feestdag heeft. Geniet van een authentieke beleving in Stavros op Ithaka.
Lees hier een blog over Kefalonia: Fiscardo, Sami en Argostoli. En op Lefkas over Vassiliki. De 3 ionische eilanden van de Indereiskoffer Singlereis in 2025.
