Matera is als een openluchtmuseum van 187m2 met meer dan 60.000 figuranten! Een perfect decor voor de vele films die hier zijn opgenomen. Zoals de meest recente; de James Bond film, ‘no time to die’.
Topografische ligging
Officieel ligt Matera in de regio Basilicata op de grens met Puglia. De bijzondere topografische ligging, op een tufsteenplateau zorgde voor het settelen van herders en boeren in de 7de eeuw. In de gravina, de lagergelegen kloof, werd pas later gewoond. Ook hier werden grotten uitgegraven.
De sassi; sasso Barisabo en sasso Caveoso
De Noormannen brachten met hun overname in de 12de eeuw veel ontwikkeling. Er ontstonden twee grottennederzettingen, genaamd Sassi in het Italiaans. Namelijk Sasso Barisano en Sasso Caveoso. Woningen, kelders, kerken en stallen werden uitgegraven in het zachte tufsteen.
In de grotwoningen woonden tot 1953 hele gezinnen. Gemiddeld negen personen per grot. Zij woonden daar met hun dieren. De ezels en paarden verbleven binnen voor de extra warmte en de kippen onder het hoge bed, dat door de hoogte weerstand moest bieden tegen het vocht. Door deze erbarmelijk omstandigheden was het sterftecijfer onder de grotbewoners hoog. Je kunt dit goed terug zien in het museum La Casa Grotta del Vicinato.
Grotwoningen
Schrijver Carlo Levi vergeleek de bewoning in de grotten als de hel. Hij schreef er een bestseller over. Daarop werd door de Italiaanse overheid in 1952 besloten dat de grotwoningen niet langer bewoon mochten worden. De restauratiewerkzaamheden die nodig waren om de grotten weer ‘bewoonbaar’ te maken werden uitgevoerd in samenwerking met de Italiaanse overheid, de lokale autoriteiten en internationale organisaties. Een aantal grotwoningen zijn nu weer als woning in gebruik, maar velen zijn omgevormd tot unieke hotels, restaurants en winkeltjes.
Cattedrale di Matera
De Cattedrale di Matera bevindt zich op de Piazza di Duomo, het hoogste punt van de stad. Er is een klein museum aan de kathedraal verbonden en beiden kun je bekijken voor € 1,00 per persoon. In het roosvenster aan de voorkant van de kathedraal zijn vier inwoners van Matera afgebeeld. Zij staan voor het leven, opbouwen, draaien en er boven op komen.
In de rooms-katholieke kerk van 1270 vind je binnenin naast hele mooie fresco’s ook een kapel uit de Renaissance. In 1534 maakte Giulo Persio hier een indrukwekkend hardstenen kunstwerk.
Vanaf het plein voor de kathedraal heb je een prachtig uitzicht op de Sasso Barisano. Er zijn behoorlijk wat viewpoints gemaakt in de stad. Met steeds weer een indrukwekkend uitzicht op de sassi.
Watermanagement
In 1993 werden de Sassi maar vooral ook de unieke manier van watermanagement in de stad uitgeroepen tot Unesco Werelderfgoed.
Je kunt het Palombaro Lungo bezoeken en leren over deze unieke wateropslag. In het reservoir onder de stad kon wel 5 miljoen liter regenwater bewaard worden. Dat was ook nodig want er zijn geen rivieren in de omgeving van Matera en het is ook meer dan 60 kilometer naar de kust. Nu is het een toeristische attractie.
Grotkerken
Zeker een bezoekje waard is één van de 155 grotkerken. Wij bezochten de Santa Lucia alle Malve-kerk. Deze dateert uit de 9de eeuw en is een van de oudste grotkerken in Matera. Wat de kerk zo bijzonder maakt is de combinatie van grotarchitectuur en Byzantijnse kunstwerken. Het interieur is versierd met fresco’s en iconen uit verschillende historische periodes. Enkele zijn ook overgeschilderd en dat geeft een heel bijzonder effect.
Bovendien heeft Santa Lucia alle Malve een speciale betekenis voor de lokale bevolking van Matera, omdat het een belangrijke rol heeft gespeeld in de religieuze en sociale geschiedenis van de stad. Het is een plek van aanbidding en culturele evenementen.
Ik raad aan Matera te bewonderen met een gids. Want er is zoveel te vertellen over de unieke grotwoningen en grotkerken en hoe de mensen hier geleefd hebben!
Wil je meer blogs lezen over Italie? In het bijzonder over de regio Puglia heb ik er veel geschreven.